Hver er náungi minn?

Við vorum svefnlaus síðustu nótt vegna óláta en það sem verra er...  heimurinn, sem erum við, er hættur að þora að skipta sér af náunganum. Þetta þýðir alls ekki að okkur sé sama - við erum öll orðin hrædd að grípa inn í. Tvöfalda kærleiksboðorðið fjallar um Guð, náungann og mann sjálfan. 

Það er náunginn sem þarfnast okkar góðu verka og það áréttaði Jesús í sögunni um miskunnsama Samverjann. 

 

Þessa sögu finnum við í 10. kafla Lúkasar, en þar spyr lögvitringur einn Jesú og það er seinni hluti vers -25- Meistari, hvað á ég að gjöra til þess að öðlast eilíft líf?  Jesús lætur hann svara spurningunni sjálfur... með tvöfalda kærleiksboðorðinu

-27- Elska skalt þú Drottin, Guð þinn, af öllu hjarta þínu, allri sálu þinni, öllum mætti þínum og öllum huga þínum, og náunga þinn eins og sjálfan þig

-29- En hann vildi réttlæta sjálfan sig og sagði við Jesú: Hver er þá náungi minn?

 

Jesús segir honum söguna um miskunnsama Samverjann sögu sem allir þekkja svo vel. Og hér kemur hin aldagamla túlkun fornkirkjunnar á þessari dæmisögu... þar sem maðurinn sem fór ofan til Jeríkó táknar Adam, Jerúsalem er Paradís, Jeríkó er heimurinn, ræningjarnir eru illu öflin í heiminum, presturinn er lögmálið, levítinn táknar spámennina, Samverjinn táknar Krist, sárin tákna óhlýðnina, eykurinn er líkami Drottins og gistihúsið er kirkjan, sem tekur við öllum sem þess óska.  Denararnir tveir tákna Föður og Son og gestgjafinn er leiðtogi kirkjunnar.

 

Með breyttum táknum verður sagan svona ... frá 30 versi

-30- Adam nokkur fór frá Paradís út í heiminn og féll í hendur illra afla. Illu öflin flettu hann klæðum og börðu hann, hurfu brott síðan og létu hann eftir dauðvona. (táknar að óhlýðni hans sjálfs fór svo illa með hann að hans beið dauðinn einn) -31- Svo vildi til, að lögmál gyðinga fór ofan sama veg og sá Adam, en sveigði fram hjá.  ( vegna þess að hann var ekki einn af þeim, fékk hann ekki hjálp) -32- Eins kom og leviti þar að, sá hann og sveigði fram hjá.( eins með hann) -33- En Kristur, er var á ferð, kom að honum, og er hann sá hann, kenndi hann í brjósti um hann, -34- gekk til hans, batt um sár hans og hellti í þau viðsmjöri og víni. Og hann tók hann á bak sitt, og bar hann til kirkjunnar og lét sér annt um hann. -35- Daginn eftir tók Kristur upp tvo denara, fékk leiðtoga kirkjunnar og mælti: Lát þér annt um hann og það sem þú kostar meiru til, skal ég borga þér, þegar ég kem aftur.

 

Ég átti í svolitlum vandræðum með að túlka denarana sem faðirinn og soninn, vegna þess að sonurinn, Kristur var að greiða gjaldið, leiðtoga kirkjunnar fyrir umönnun Adams hins fallna mann.  Vissulega greiddi Kristur lausnargjaldið fyrir okkur á krossinum en mér fannst eitthvað vanta.  En þá áttaði ég mig á því að þessi útlistun er svo æfagömul að þeir voru ekki búnir að uppgötva heilagan anda sem hluta af guðdóminum.  Þrenningarkenningin kom löngu seinna. En ef denararnir tveir tákna föðurinn og heilagan anda, breytist það og hin heilaga þrenning vinnur saman að því að koma Adam aftur á réttan kjöl. 

Sagan endar á loforði Krists......  að hann komi aftur.

 

Lögvitringurinn spurði : Hver er þá náungi minn ? 

Svarið = Allir... náungi minn er hinn fallni maður... en í dag er æ erfiðara að sjá... hver í raun og veru liggur við veginn og þarfnast hjálpar.  Náungi minn getur verið eins og klipptur úr tískublaði, hann getur keyrt um á Benz og talað í dýrasta myndavéla-gemsann ... en hann er öreigi, hjartað er tómt, það vantar merkimiðann - hverjum hann fylgir. 

Framhliðin blekkir... við erum vön að telja náungann vera þann sem sýnir neyðina utan á sjálfum sér... en svo kemur í ljós að hann er sá sem við héldum að hefði það svo gott.  Einn daginn getum við séð andlátstilkynningu og lesið milli línanna... að hann þoldi ekki álagið... þessi brosandi framhlið blekkti, undir var vonleysi, brotið og tómt hjarta.

 

Seinni tíma túlkanir á miskunnsama Samverjanum, fara inn á náungakærleikann, að við eigum einfaldlega að hjálpa þeim sem er í nauðum staddur eins og sá væri Kristur sjálfur.  Far þú og gjör slíkt hið sama... sagði Jesús við lögvitringinn. Adam eða Kristur kynntu sig ekki fyrir hvor öðrum... í sögunni... Hver við erum, skiptir ekki máli en það skiptir máli hvort ég get rétt hjálparhönd... en eins og ég sagði... þá er erfitt að sjá hver í neyð, því fyrir flesta er mjög erfitt, jafnvel erfiðast af öllu, að játa að þeir ráði ekki við ástandið. 

Dæmisögur Jesú hafa ótal andlit, þær eru algerlega tímalausar, fá okkur til að hugsa vegna þess að þær tala alltaf inn í aðstæður okkar.