Týndi sonurinn

Síðasta dæmisagan af þeim þrem í 15 kafla Lúk. er um týnda soninn. Í þessari sögu er ekki einungis glaðst yfir því að finna hinn týnda, heldur er fyrirgefið, á stundinni, án nokkurs skilyrðis.  Þessar 3 sögur um hið týnda fara stigmagnandi.

Í fyrstu sögunni týndist 1% af sauðunum, í næstu 10% af drökmunum... í þessari er það 50%.  Því maðurinn átti 2 sonu og annar týndist.

Þessi dæmisaga hefur ótrúlega mörg andlit, og horfa flestir á faðirinn sem Guð sem fyrirgefur okkur feilsporin... vegna þess að faðirinn tók syninum opnum örmum, tilbúinn að fyrirgefa allt.  Síðan getum við íhugað hvor sonanna var í raun glataður.

En hvað ef við setjum okkur sjálf sem föðurinn, getum við séð hann sem áminningu fyrir okkur, var hann týndur í eigin áhyggjum?  Var hann ekki svo upptekinn af því sem hann hafði misst, þ.e. syninum sem fór, að hann kunni ekki að þakka fyrir eða meta það sem hann hafði... gleymdi hann að hann átti 2 syni. Getum við tekið föðurinn sem áminningu um... að gleyma ekki þeim sem standa alltaf við hlið okkar, þeim sem vinna sín verk án möglunar og án umbunar.  

Er það nógu gott fyrir þann sem er alltaf við hlið manns, að heyra setningu eins og faðirinn sagði:
Lúk 15:31 Hann sagði þá við hann: Barnið mitt, þú ert alltaf hjá mér, og allt mitt er þitt...  
Nei, ég er ansi hrædd að við verðum að gefa ,,kiðling” öðru hverju. Hrósa og verðlauna þá sem eru alltaf við hlið okkar, verðlauna þá sem standast væntingar okkar.  Eldri sonurinn kvartaði við föður sinn að hafa aldrei fengið neitt frá föður sínum. 
Takið eftir því að það er ekki fyrr en honum finnst hann settur til hliðar, að hann kvartar...

Enn eitt sjónarhorn, á það hver var virkilega týndur eða í hverju við týnum okkur.

Týnda drakman

Dæmisaga nr. 2 er dæmisagan um týndu drökmuna.  Þessi dæmisaga lætur lítið yfir sér.  Ef við teljum setningu vera frá punkti til punkts, þá er hún 3 setningar, en hún segir ótrúlega mikið. 

Lúk 15:8   Eða kona, sem á tíu drökmur og týnir einni drökmu, kveikir hún þá ekki á lampa, sópar húsið og leitar vandlega, uns hún finnur hana?
Ég veit ekki nákvæmlega hve mikils virði 1 drakma er, en við fáum strax að vita, að þessi týnda drakma er ekki sú eina sem konan á. Ég veit ekki heldur hvað lampaolían kostaði, en á þessum tíma, hún hefur örugglega verið dýrmæt. En konan byrjar strax að leita... eins og hún hafi ekkert annað að gera, eða eins og drakman færi eitthvað þó hún leitaði þegar það væri orðið bjart...

Í þessari dæmisögu hefur verðmæti hins týnda, þó það sé aðeins 1 drakma, aukist í 10% frá sögunni um týnda sauðinn.  
Ef við kíkjum á 1.vers þessa kafla þá segir þar að það eru tollheimtu-menn að hlusta.  Jesús vissi að til þess að dæmisögurnar virkuðu sem best, urðu þær að vera um málefni sem fólkið þekkti að eigin raun. Týndur peningur var betri viðmiðun en týndur sauður fyrir tollheimtumenn. 

-9- Og er hún hefur fundið hana, kallar hún saman vinkonur sínar og grannkonur og segir: Samgleðjist mér, því að ég hef fundið drökmuna, sem ég týndi.
Ef konur þessa tíma hafa verið líkar konum í dag, þá er eins líklegt að, það hafi kostað hana meira en eina drökmu, að kalla saman vinkonur sínar og grannkonur. Þegar upp er staðið var konan kanski í mínus. 

-10- Ég segi yður: Þannig verður fögnuður með englum Guðs yfir einum syndara, sem gjörir iðrun.   Þessi saga segir okkur að það getur kostað okkur meira en það sem við týndum, að gefast ekki upp, heldur leita þar til við finnum, frekar en að sætta sig við að týna og láta það bara eiga sig.

Aðalmálið er að finna hið týnda og bjarga því frá eilífri glötun. 

Týndi sauðurinn

Í Lúkasarguðspjalli segir Jesús 3 dæmisögur í röð sem fjalla allar um eitthvað sem er týnt, það er týndi sauðurinn, týnda drakman og týndi sonurinn.

Fyrsta dæmisagan er Lúk 15:4 um týnda sauðinn.

 -4- Nú á einhver yðar hundrað sauði og týnir einum þeirra. Skilur hann ekki þá níutíu og níu eftir í óbyggðinni og fer eftir þeim, sem týndur er, þar til hann finnur hann?

Einn af hundraði  eða 1% finnst okkur ekki hátt hlutfall, og margir myndu hugsa : Hvað ef hinir 99 myndu týnast á meðan.  Var það þá þess virði að hafa áhyggjur af þessu eina prósenti sem var týnt.

-6- Þegar hann kemur heim, fagnar hann með vinum og nágrönnum.  Í okkar verslunarháttum væri 1%  tap afskrifað án umhugsunar.  En þetta er dæmisaga og dæmisögur verða að vera á sama plani og hlustendurnir.  Allir áheyrendurnir þurftu að hafa fyrir því að eiga í sig og á, flestir á þessum tíma voru hirðar, sem skildu að hver sauður var dýrmætur. Það kostaði tíma og erfiði að halda þeim saman og leita þeirra sem týndust  en gleðin yfir að hafa fundið þann týnda, gerði það þess virði.   

-7- Ég segi yður, þannig verður meiri fögnuður á himni yfir einum syndara, sem gjörir iðrun, en yfir níutíu og níu réttlátum, sem ekki hafa iðrunar þörf. Við sem erum margbúin að lesa þessa dæmisögu vitum að Kristur er að tala um syndarann, þann sem leiðist frá hjörðinni hans. 
Hinir 99 voru ekki í hættu, þeir voru frelsaðir búnir að játast Jesú... þó þeir væru í ,,óbyggðum”  sem sagt á hættusvæðum,  innan um úlfa og óargadýr... þá voru þeir öruggir... væru þeir innan hjarðarinnar.  

En hverjum þeim sem bjargast.... það er þeim sem iðrast og snúa aftur..... er fagnað ákaft á himnum. 

Önnur hætta hjarðarinnar er ef það kemst ,,úlfur í sauðagæru" inn í hópinn. Verk hirðisins er að vernda hópinn, bæði fyrir úlfum sem geta komist inn í hópinn og vilja draga sauðina út úr hópnum og einnig að leita þeirra sem týnast eða villast burt.